Rhett Butler (1936) - Frankly my dear, I don't give a damn

[More from my wordpress]

“Cuốn Theo Chiều Gió” ra đời như một hiện tượng văn học lịch sử hiện đại vào năm thứ ba mươi sáu của thế kỉ XX, đưa tên tuổi của nhà văn Mỹ vô danh Margarett Mitchell lên tầm thế giới. Vỏn vẹn ba năm sau lần xuất bản đầu tiên, khi người đời vẫn chưa kịp lau giọt nước mắt tiếc nuối hòa cùng nỗi đau chiến tranh được khắc họa sắc nét trong tuyệt tác duy nhất của Margarett Mitchell, bộ phim nhựa cùng tên ra đời, áp đảo lễ trao giải danh giá nhất hành tinh Academy Awards (Oscar) với tổng cộng 10 chiến thắng trên 13 đề cử. Những thành công về nội dung cũng như giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật mà Cuốn Theo Chiều Gió để lại cho nền văn học thế giới được truyền tải qua nhiều tuyến nhân vật và sự kiện được xây dựng đa dạng nhưng hợp lí. Hiện lên rõ nét giữa bức tranh xám màu khói lửa bom đạn, bên cạnh nàng Scarlett kiều diễm, bướng bỉnh nhưng can trường đáng thèm khát của hạt Tara chỉ có duy nhất một Rhett Butler – kẻ phản diện trên mọi mặt trận, tên đồ tể của giới quý tộc, gã thuyền trưởng ích kỉ, tột cùng khó đoán của dân chúng miền Nam khi ngang nhiên thỏa hiệp giao dịch với miền Bắc và nỗi ám ảnh đau đáu, tình yêu được ghi nhận muộn màng của nàng Scarlett cao ngạo, vốn chưa từng biết nhỏ lệ khuất phục bất cứ thằng đàn ông nào – và kì lạ thay khi gã trai đê tiện này đủ sức cuốn hút lôi kéo tôi, cùng hàng ngàn độc giả khác, nhấm nháp Cuốn Theo Chiều Gió đủ nhiều để cảm thông, để đồng minh tuyệt đối với hắn.





 Rhett Butler bị trục xuất khỏi quê hương Charleston sau vụ bê bối qua đêm nhưng không hỏi cưới một cô gái, đồng thời sẵn tay hạ gục người anh trai trong một cuộc đấu súng đòi lại công bằng. Hắn nổi bậc trong dàn nhân vật của Cuốn Theo Chiều Gió với phong thái chính chắn từng trải khác hẳn hai anh em sinh đôi nhà Harleton, dáng người to cao, vạm vỡ, “quá nhiều bắp thịt cho một quý tộc” theo lời nhận xét ban đầu của Scarlett, ánh mắt đen sắc lẻm, lạnh lẽo cùng hàm răng trắng toát, ria mép tỉa sát dữ tợn như một tướng cướp. Tất cả tạo nên vẻ ngoài táo bạo, đầy soi mói, thô thiển đầy ác cảm so với kị sĩ Ashley nhã nhặn, yêu văn thơ, đắm chìm trong nghệ thuật cũng những lời tán thưởng êm ru mà Scarlett hằng hướng đến. Tuy căm ghét, kinh tởm đến thế, nhưng Scarlett chưa khi nào phủ nhận vẻ thán phục ngầm dành cho một Rhett đã đi lên, giàu có vẻ vang từ hai bàn tay trắng. Nàng cũng nhiều lần gật gù cho rằng hắn có lí (dù không đồng tình), rằng miền Nam vẫn quá thiếu hụt, ảo tưởng lợi thế trước chiến tranh so với miền Bắc cùng bọn Yankee đầy nhà máy và súng ống. Nàng không ngần ngại tựa vào hắn như đặt bờ lưng mỏi mệt lên chiếc giường êm ái vững chãi,  như một mái nhà bình yên mà nàng vô tình chôn vùi dưới những hào nhoáng, bề ngoài không có thật. Hình ảnh Rhett được khắc họa qua cái nhìn của Scarlett qua từng thời kì, và phải chăng vì thế, hắn từ sừng sững bất cần trở nên quỳ mọp khốn khổ dưới đôi chân trắng ngần của Scarlett, rồi lại lạnh lùng hơn cũ. Phải chăng góc nhìn từ đôi mắt vô tâm, không lay động, không chịu thức tỉnh của Scarlett khiến người đọc xót xa, nóng vội thay cho gã đàn ông luôn che chở nàng, luôn trân quý nàng, chỉ để đánh đổi ngày dài tháng rộng chứng kiến người mình yêu mộng tưởng hão huyền về gã đàn ông yếu đuối, nhạt nhòa, chẳng mảnh may để ý đến ai ngoài cô vợ Melanie xanh xao, nhân hậu của hắn.

Scarlett O’Hara xuất hiện ngay dòng đầu cuốn tiểu thuyết gần 1000 trang, như khẳng định vai trò chính yếu lẫn tố chất đặc biệt làm nên mọi điểm nhấn nơi 999 trang sách còn lại. Nàng đẹp rất hợp thời với làn da trắng, mọi đường nét kiều diễm thừa hưởng từ người cha Ái Nhĩ Lan và bà mẹ Ellen quí tộc Pháp. Sở hữu bờ ngực tròn trịa cùng vòng eo thon thả 45cm khó ai sánh kịp, hình ảnh cô thiếu nữ mười sáu có đôi mắt tinh nghịch biết nổi loạn dưới chiều tàn vương nắng nơi miền quê Nam Mỹ đã vô tình phần nào rót lửa vào cái tên đỏ rực ấy. Nàng Scarlett lớn lên trong chiều chuộng của gia đình giàu có, trong giáo dưỡng lễ nghi của người vú già da đen đầy kinh nghiệm, song tư tưởng tiểu thư ngoan hiền, e ấp kiêng dè trước nỗi đau, yếu đuối xem đàn ông như cây tùng, cây bách dường như không tồn tại trong quan điểm sống cô gái cả nhà O’Hara. Trong mắt nhiều người, Scarlett quả xứng danh một ả đáng dè chừng: nàng tỉnh rụi cưới Charlie, dửng dưng với con đầu lòng chỉ vì muốn che lấp tình cảm cho Ashley Wilkes đồng thời đánh đòn đau nơi Honey và Melanie, nàng phù phiếm và đong đưa rất khó chấp nhận trong xã hội lễ nghi làm trọng, nàng sẵn sàng mê hoặc chồng của em gái, thậm chí đến với Rhett ban đầu cũng vì hào nhoáng, tiền bạc. Nhưng rõ ràng trong mắt gã rành đời, từng trải và si tình cỡ Rhett Butler, Scarlett đơn giản là một đứa con nít tham lam và đầy lòng vị kỉ, biết nổi loạn nhưng vẫn chưa thật sự trưởng thành, điều này minh chứng qua tình yêu vô vọng, quá đỗi hão huyền nơi nàng và Ashley. Về phần Rhett, trái ngược cho hành động chối bỏ người con gái từng qua đêm với mình tại quê hương, đành lòng bắn chết anh trai cô ta trong cuộc đấu súng, hắn năm lần bảy lượt dang tay cứu lấy, ôm ấp, vỗ về Scarlett như che chở sinh vật đáng trân trọng duy nhất của thế gian. Tôi vẫn nhớ khẩu súng Rhett đặt vào tay Scarlett ngày tạm xa cô trước ngã rẽ nơi Tara bùng cháy khốc liệt, hắn vẫn kịp bông đùa thiếu tế nhị trước khi ôm ghì nàng thì thầm tiếng yêu giữa tình thế nguy hiểm dồn dập. Tận trong thâm tâm hắn mong được bảo vệ nàng ngay khi không còn bên, mong nàng mạnh mẽ, an yên với vũ khí trong tay như điểm tựa, dẫu tất cả nàng nghĩ về chỉ là Ashley. Hắn ấp ôm, nâng niu, lo lắng cho vận mệnh nàng như số phận chính mình, xuất hiện bên nàng đúng lúc như kẻ cứu rỗi, sẵn lòng buông lỏng vòng tay, chìm đắm trong đau khổ nhìn nàng sống hết sức xuân như người cha vị tha bậc nhất.

Scarlett sẽ vẫn là nàng, vẫn vị kỉ và thủ đoạn, vẫn mạnh mẽ đứng vững vàng bảo vệ mảnh đất quê hương, vẫn thừa hưởng nét đẹp quý phái Pháp tộc cùng dòng máu lửa nơi người cha thẳng thắn. Không có Rhett trong đời nàng vẫn quyến rũ hàng ngàn đàn ông, đạp lên họ để nhấc mái đầu kiêu hãnh khỏi bùn lầy. Nhưng chính bàn tay cứng rắn âu yếm của Rhett đã dặm nét đằm thắm trưởng thành thuộc về một người đàn bà tháo vác lên khuôn mặt trẻ con, bướng bỉnh của Scarlett, điều mà cả hai cuộc hôn nhân trước kia đều thất bại. Chỉ tiếc rằng nếu như Rhett xác định được ngay Scarlett là bóng hồng duy nhất của cuộc đời, là kẻ “ngưu tầm ngưu mã tầm mã”, là tri kỉ mà kẻ ngang tàng, giỏi giang, phong lưu như hắn vẫn ngày đêm tìm kiếm, nếu như Rhett luôn để mắt đến cô gái căng tràn sức sống cùng đôi mắt mở to thách thức nơi dã yến tại Twelve Oaks ngày nào, nếu như gã mất dạy ấy đã đứng hồn hoàn toàn vào ngày Scarlett thổ lộ thất bại trước Ashley và ném mạnh lọ hoa đầy giận dữ về phía tràng kỉ – thì cô tiểu thư lớn nhà O’Hara đã mất quá nhiều thời gian nhận ra mình yêu gã thô bạo ấy biết chừng nào, hơn cả khao khát sự tự do và mái nhà hắn dâng nàng bằng hai bàn tay rắn chắc to lớn, hơn cả tiền bạc lẫn sự chiều chuộng vô bờ. Nàng yêu tính thật tế, nét mạnh mẽ, bản lĩnh tự lập hiện rõ trên từng thớ thịt nàng từng cho là dư thừa, từng ánh mắt nàng mặc định đầy vẻ soi mói, thất lễ.
Scarlett, có nhớ khoảnh khắc gục ngã sau tháng ngày dài gánh vác Tara loạn lạc, nàng từng yêu cầu Ashley hãy giải thoát bằng cách đưa nàng khỏi đây, cởi trói cho nàng khỏi trách nhiệm nặng nề dang dở, Ashley đã khước từ. Đương nhiên rồi cô Katie Scarlett O’Hara, chỉ có gã hèn bị chối bỏ bởi dòng tộc, trưởng thành trong chỉ trích Rhett Butler mới đủ liều lĩnh, khí khái và tình yêu với em để nhấc bổng em chạy thật xa về nơi Tara nghèo đói ngay khi cả hai đang yên bình, sung túc tại New Orleans. Em vẫn mê đắm Ashley và phũ phàng trước tình cảm của hắn – người bất chấp bom đạn điên rồ, đánh xe đưa em về quê hương, trao cho em cả vật chất và sự quan tâm không bến không bờ. Nhiệm vụ của em, cứ hững hờ là nàng Scarlett cố chấp, mạnh mẽ, ích kỉ đầy dụng lợi, bám theo hắn, ôm trọn tiền bạc, quyền lực nơi hắn, cốt để hắn say men suốt đời, đúng không em?
Sẽ chẳng có ai thương nàng như Rhett Butler, đến bên và bảo vệ nàng như cây to bóng cả, cuồng nhiệt đến yếu mềm điên dại khi lỡ tay làm đau nàng, khổ sở trước cư xử nóng nảy, trẻ con nơi Scarlett nhưng vẫn săn đón nàng không xấu hổ, và cũng rời nàng theo cách lạnh lùng, tàn nhẫn nhất, đủ khiến con ngựa hoang đẹp đẽ ấy phải tiếc nuối suốt đời. Khoảnh khắc Rhett đấu giá 150 đồng vàng để được khiêu vũ với cô góa phụ đang kiêng khem đủ điều Scarlett luôn sáng chói rực rỡ, hắn lúc này tựa hồ kẻ cướp ngục tự tin, vung kiếm chặt gãy mọi lễ giáo, phong tục giam cầm người phụ nữ hắn yêu khỏi mơ ước được tung bay trên sàn nhảy. Rhett nhìn thấu Scarlett, từ đôi mắt lấp lánh thèm khát vũ hội đến điệu bộ đứng ngồi không yên ra vẻ đoan trang của nàng, hắn sẵn sàng giải thoát cho nàng, sẵn sàng làm hư nàng, ngước nhìn con ngựa hoang ấy bay nhảy tự do thoát khỏi những ràng buộc không đáng có.

“Ông độc ác lắm nhất là với cái lối châm biếm đức hạnh”
“Đức hạnh là cái quái gì? Cô có sợ bị họ dị nghị không?”

Một người đàn ông trưởng thành là thế, đủ khả năng tạo dựng thế giới bao bọc người con gái họ thương, như cái cách gã đàn ông vô học, bị khai trừ khỏi giới quyền tước Rhett Butler chiều chuộng, âu yếm cô tiểu thư đồn điền phóng khoáng, thông minh nhưng tàn nhẫn, như nỗ lực giúp đỡ mang đầy tính giải quyết và hiệu quả ngày Scarlett sụp đổ trước cái chết của mẹ, sự loạn trí của cha và nông trại đất đai trên bờ vực bị tàn phá. Nội chiến diễn ra kéo theo bao đau thương, nhưng có vẻ Rhett chỉ thật sự mặn mà với vấn đề nhân đạo khi cuộc chiến chạm đến Scarlett, trước kia hắn sẵn sàng công khai không ủng hộ miền nào, thậm chí lợi dụng tính mong manh và lòng tham con người của hai bên nhằm tích cóp tài sản, làm giàu cá nhân, thế nhưng con người ấy biết thương cho những hoang tàn, biết trách chiến tranh chỉ khi nhìn gia đình Scarlett đối diện mất mát. Rhett đồ tể, không ngại mạnh tay, bạo lực với bất kì ai lại nâng niu đến nhu nhược, đáng thương đứa con gái mang nét đẹp của Scarlett. Gã đàn ông từng bất mãn dòng tộc, một mình lập dựng sản nghiệp lại xem gia đình có Scarlett như tài sản quý báu vô cùng. Thời gian mài dũa, tôi luyện cho Rhett tất cả, sự quản giao rộng rãi cho hắn kinh nghiệm lẫn tự tin, hắn không dại thay đổi cho vừa lòng Scarlett. Chỉ là sự xuất hiện của nàng khỏa lấp nỗi thèm khát trong con người tưởng chừng được cấu thành bởi vách đá dựng, chỉ là Rhett thật lòng xem nàng như ý trung nhân, như gia đình, tất cả khiến hắn mềm ra dưới đôi mắt xanh ngang bướng, dưới cá tính mạnh mẽ vắng bóng vị tha mà hắn sẽ mãi đem lòng mê đắm. Còn nàng thì sao Scarlett? Nàng vẫn đắm mình trong cái bóng nguội lạnh đầy hoa nhã của Ashley, của tình đầu, của những cảm xúc trong veo thời bình lặng. Do chiến tranh tàn khốc khiến nàng thèm khát an yên, hay vì Ashley là kẻ duy nhất không khuất phục dưới gót chân yêu kiều ấy? Rhett điên cuồng cho Scarlett bao nhiêu, thì cũng đau đớn vì nàng bấy nhiêu, có lẽ vì vậy, hắn rời nàng đầy bình thản, vẫn cách cư xử của một quý ông ngang tàng ngày hắn đến, vẫn vững vàng như bức tường sừng sững ngày che chở cho nàng và con, hắn bước đi, thản hoặc như trời mai sẽ sáng, như mùa thu lá tất vàng, ngay cả khi Scarlett vứt mọi tự trọng, hão huyền để thổ lộ, cùng đoạn thoại nổi tiếng:



“Nhưng em yêu anh”
“Đó là bất hạnh của em”
“Anh thân yêu, em biết làm gì khi anh đi?”
“ Nói thật nhé, em yêu, anh đếch quan tâm”
(Scarlett: Rhett… if you go, where shall I go, what shall I do?
Rhett Butler: Frankly, my dear, I don’t give a damn)

Rhett đệm từ em yêu (my dear) một cách dịu dàng và tự nhiên, như thể hắn vẫn yêu thương, quý trọng, đam mê cuồng nhiệt Scarlett như ngày đầu. Cuối cùng, hắn vẫn không quan tâm đến những lời bộc lộ nơi người vợ hắn từng mất sức tước đoạt, bởi trong tầm nhận định của một thằng đàn ông trưởng thành và hiểu biết, hắn đồng tình với bản thân rằng đến lúc phải ra đi, đến lúc thôi hết đi những cố gắng dông dài lẫn sự bao bọc to lớn. Tôi vẫn nghĩ không vô tình đâu, khi Rhett chỉ quay đi vào khoảnh khắc Scarlett đủ mạnh mẽ và ổn định với cuộc đời ngổn ngang do chiến tranh và những quyết định táo bạo. Hắn có thể cắt ngang mọi thứ từ lâu lắm rồi, từ những tháng ngày Scarlett từ chối ân ái, trơ tráo thừa nhận tình yêu với Ashley ngay trên cương vị bà Butler đến những vô tâm, ghen tuông cô thể hiện dù đã làm mẹ, từ những hờ hững cô đặt giữa hai người, nhưng không, Rhett đã chờ đến cuối cùng, đến ngày Scarlett vững vàng đón mặt trời lên, thậm chí chờ luôn đến khoảnh khắc Scarlett sắp có được Ashley, sẵn sàng sống cuộc đời không có hắn như câu nói chủ đạo sau câu chuyện dài:

“Sau tất cả, ngày mai sẽ khác”
“After all, tomorrow is another day”

GONE WITH THE WIND, Clark Gable, Vivien Leigh, 1939

Về phía tôi, cái kết này đẹp tráng lệ và đầy hi vọng. Ánh mặt trời bình minh soi lên một Scarlett kiên cường, cô tiểu thư vô lo ở trang đầu đã thật sự lớn lên, với âm hưởng, dấu chân thời gian in trên khuôn mặt nhiều ấn tượng. Scarlett vốn cá tính, mạnh mẽ từ nhỏ, cô khác hẳn những tiểu thư khép nép, ai cũng công nhận điều này, lắm kẻ si mê nàng chỉ vì đó. Nhưng nếu Rhett không đến bên và thổi làn khí của bụi đời, của thật tế tàn nhẫn, của yêu đương cuồng nhiệt, nàng sẽ không cuốn hút đến ngạt thở, không trưởng thành đủ để gánh vác gọn ghẽ mọi tàn dư, không quyến rũ đủ để sáng chói dưới ánh nắng ngày mới. Chẳng bản tính nào trong Scarlett mất đi, nàng quyết tâm sẽ tìm lại Rhett và tôi luôn tin, với vẻ đẹp khiêu gợi cùng tài quyến rũ bất cứ chàng trai nào, Rhett chắc chắn không thoát, và với gã dị biệt không đoán trước nổi điều gì, tôi chẳng tin hắn thèm chống cự ngọn lửa của đời mình nữa.


[JN]

Categories: